Universam Grochów był jednym z tych budynków, które społeczność chciała uchronić przed rozbiórką, co najlepiej świadczy o ich wartości. Celem napisanej przeze mnie pracy o obiekcie, który na podstawie powierzchownej oceny nie zostałby uznany za zabytek, jest zwrócenie uwagi na potrzebę poszerzenia pespektywy postrzegania obiektu czy miejsca o to, co niewidzialne, czyli rolę, jaką dane miejsce odegrało dla określonej społeczności.

Wyjście poza sferę wartości materialnej Universamu Grochów – pierwszej w Polsce galerii handlowej – ukazało potrzebę redefiniowania zabytkowości. Obiekty powstałe w Polsce w drugiej połowie XX wieku nieubłagalnie znikają z mapy, a razem z nimi znika obraz historii tamtych lat.

Zaczynamy zwracać uwagę na wartość tych obiektów, jednak możemy je stracić, zanim zostaną powszechnie nazwane zabytkami, tak jak stało się z Universamem Grochów. Pisanie pracy o nim było próbą znalezienia formy zapamiętania miejsca jako społecznego archiwum.

Wyniki badań prowadzonych podczas ostatnich miesięcy istnienia Universamu ukazują, iż wyburzenie obiektu było stratą zarówno dla społeczności lokalnej, jak i dla osób z nim niezwiązanych na co dzień. Często jedno wspomnienie wystarczyło, aby perspektywa jego braku wywołała niechęć do podjętych decyzji. Był on świadectwem swoich czasów, jednym z ostatnich w Polsce żywych muzeów PRL-u.